قلعه وان ترکیه، میراث شگفت‌انگیز تمدن اورارتو در دل ترکیه شرقی

معرفی قلعه وان، نماد شکوهمند تاریخ اورارتو در شرق ترکیه

قلعه وان (Van Kalesi) یکی از برجسته‌ترین آثار تاریخی ترکیه و میراث ارزشمند تمدن‌های باستانی است که قدمتی بیش از سه هزار سال دارد. این دژ باستانی در قرن نهم پیش از میلاد و به فرمان پادشاهی اورارتو بر فراز صخره‌ای عظیم ساخته شد و در آن دوران با نام قلعه توشپا (Tushpa) شناخته می‌شد. قلعه وان در زمان خود مرکز قدرت و شکوه پادشاهی اورارتو به شمار می‌رفت و حدود ۲۵۰ سال پایتخت این امپراتوری کهن بود.

پس از سقوط اورارتوها، تمدن‌هایی چون آشوریان، مادها، و عثمانی‌ها این قلعه را تصرف کردند و هر یک با برجای گذاشتن آثار فرهنگی و معماری خود، به غنای تاریخی آن افزودند. ساختار عظیم قلعه وان ترکیه بر روی صخره‌ای طبیعی به طول حدود ۱۳۴۵ متر، عرض ۲۰۰ متر و ارتفاع ۱۰۰ متر بنا شده است. جهانگرد نامدار عثمانی، اوولیا چلبی، در سفرنامه خود این صخره شگفت‌انگیز را به "شتری زانو زده در کنار دریاچه وان" تشبیه کرده است.

اهمیت تاریخی و معماری منحصربه‌فرد این قلعه باعث شد تا در سال ۲۰۱۶ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت برسد. امروز، بازدید از قلعه تاریخی وان تجربه‌ای بی‌بدیل برای علاقه‌مندان به تاریخ، باستان‌شناسی و فرهنگ ترکیه است.

 بهترین هتل های وان ، تجربه اقامتی رویایی متناسب با سلیقه شما

قلعه وان کجاست؟ موقعیت جغرافیایی قلعه تاریخی وان در ترکیه

قلعه وان (Van Castle) یکی از دیدنی‌ترین آثار باستانی ترکیه است که در استان وان و در جنوب دریاچه وان قرار دارد. این قلعه باستانی بر روی یک صخره عظیم در میانه دشت وان ساخته شده و تنها ۵ کیلومتر با مرکز شهر وان فاصله دارد. موقعیت جغرافیایی قلعه، چشم‌اندازی منحصربه‌فرد به دریاچه فیروزه‌ای وان و کوه‌های اطراف ایجاد کرده است. بازدیدکنندگان می‌توانند با جستجوی عبارت Van Kalesi در Google Maps، موقعیت دقیق لوکیشن قلعه وان را مشاهده کرده و مسیر دسترسی خود را به‌راحتی برنامه‌ریزی کنند.

مسیر دسترسی به قلعه وان ترکیه

برای رسیدن به قلعه تاریخی وان، می‌توانید هم از وسیله نقلیه شخصی و هم از وسایل حمل‌ونقل عمومی در شهر وان استفاده کنید. اگر با ماشین شخصی سفر می‌کنید، مسیرهای اصلی خیابان ملن (Melen) و خیابان سنبل (Sümbül) شما را مستقیماً به ورودی غربی قلعه وان هدایت خواهند کرد. استفاده از نرم‌افزارهای مسیریابی مانند گوگل مپ یا ویز نیز در یافتن مسیر دقیق بسیار کمک‌کننده است.

در صورت تمایل به استفاده از وسایل نقلیه عمومی در وان ترکیه، ون‌های محلی معروف به «کاله» (Kale Dolmuş) بهترین گزینه هستند. این ون‌ها از میدان پنجراه (Beş Yol Meydanı) در مرکز شهر حرکت می‌کنند و پس از عبور از خیابان اسکله و توقف در نزدیکی مسجد حضرت عمر (Hz. Ömer Camii)، شما را تا چندصد متری قلعه می‌رسانند.

به همین منظور پیشنهاد میکنیم در تور زمینی وان حتما از این قلعه بازدید نمایید.

 تور وان ویژه بلک فرایدی

راهنمای سفر به قلعه وان از تهران

اگر قصد دارید از تهران به وان سفر کنید، مسیر زمینی این سفر حدود ۹۵۲ کیلومتر است و در شرایط عادی، حدود ۱۱ ساعت بدون توقف زمان می‌برد. ابتدا باید به شهر تبریز بروید و سپس از طریق مرز رازی (Razi Border) وارد خاک ترکیه شوید و مسیر خود را تا شهر وان ادامه دهید.

همچنین می‌توانید با خرید بلیط هواپیما تهران به وان، سریع‌تر به مقصد برسید. پروازهای این مسیر معمولاً با یک یا دو توقف کوتاه انجام می‌شوند. پیش از دوران کرونا، قطار مستقیم تبریز به وان نیز فعال بود، اما در حال حاضر این خط ریلی هنوز از سر گرفته نشده است.

بهترین زمان بازدید از قلعه وان ترکیه

اگر قصد دارید به قلعه وان (Van Castle) سفر کنید، بهترین زمان بازدید از این جاذبه تاریخی، فصل‌های بهار و پاییز است. در این دو فصل، آب‌وهوای وان معتدل، خنک و دلپذیر بوده و شرایط برای گشت‌و‌گذار در اطراف قلعه و کاوش در دشت وان بسیار ایدئال است. نسیم ملایم دریاچه وان و آفتاب ملایم فصلی، فضای خاصی به تجربه بازدید شما می‌بخشد.

در فصل تابستان، دمای هوا در منطقه به حدود ۳۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد. گرچه ممکن است گرما برای برخی گردشگران چالش‌برانگیز باشد، اما تابستان فصل برگزاری جشنواره‌ها و رویدادهای فرهنگی وان است و بازدید از قلعه در این زمان، حال‌و‌هوایی متفاوت و پرانرژی دارد.

زمستان در وان ترکیه معمولاً سرد و برفی است، اما مناظر برفی اطراف دریاچه و قلعه، جلوه‌ای رویایی و چشم‌نواز به این مکان تاریخی می‌بخشد. اگر عاشق طبیعت زمستانی هستید، تماشای قلعه وان پوشیده از برف تجربه‌ای خاص خواهد بود.

ساعت بازدید قلعه وان

در شش ماه نخست سال (بهار و تابستان)، ساعات بازدید از قلعه وان از ساعت ۸ صبح تا ۷ عصر است. در شش ماه دوم سال (پاییز و زمستان) نیز بازدیدکنندگان می‌توانند از ساعت ۸ صبح تا ۵ عصر وارد قلعه شوند.

هزینه بازدید از قلعه وان ترکیه

در حال حاضر، ورودی قلعه وان رایگان است و علاقه‌مندان می‌توانند بدون پرداخت هزینه از این اثر تاریخی باستانی دیدن کرده و از چشم‌انداز فوق‌العاده آن لذت ببرند.

تاریخچه قلعه وان؛ یادگار باشکوه تمدن اورارتو در ترکیه

تاریخ قلعه وان (Van Castle) به دوران درخشان تمدن اورارتوها در قرن نهم پیش از میلاد بازمی‌گردد. اورارتوها از نخستین تمدن‌های باستانی منطقه آناتولی شرقی بودند که در سرزمین‌هایی میان شرق ترکیه، شمال غربی ایران و ارمنستان امروزی زندگی می‌کردند. در آن زمان، قلعه وان به‌عنوان مرکز حکومتی، نظامی و سیاسی پادشاهی اورارتو شناخته می‌شد و نمادی از قدرت، ثروت و مهارت معماری این تمدن باستانی بود.

در طول قرون متمادی، قلعه تاریخی وان ترکیه شاهد حضور و نفوذ تمدن‌های متعدد بوده است. لایه‌های زمین‌شناسی و باستان‌شناسی این منطقه، نشانه‌هایی از اقوام و امپراتوری‌های بزرگ همچون مردمان قفقاز، مادها، پارس‌ها، رومی‌ها، اشکانیان، ساسانیان، بیزانسی‌ها، سلجوقیان، ارمنی‌ها، ایلخانان، مغول‌ها، قراقویونلو، صفویان و عثمانی‌ها را در خود جای داده است. هر یک از این تمدن‌ها با بازسازی، افزودن سازه‌های جدید یا تغییرات معماری، تأثیر فرهنگی و هنری خود را بر قلعه بر جای گذاشته‌اند.

این تنوع تاریخی و فرهنگی باعث شده که قلعه وان به یکی از مهم‌ترین نمونه‌های تعامل تمدن‌ها و نماد تبادل فرهنگی در منطقه تبدیل شود. در دوران قرون وسطی و عصر اسلامی نیز این قلعه نقش استراتژیک خود را حفظ کرد و به عنوان یکی از مراکز دفاعی و نظامی کلیدی در شرق ترکیه مورد استفاده قرار گرفت.

با گذر زمان و تحولات سیاسی، قلعه وان همچنان جایگاه خود را به‌عنوان یکی از میراث‌های تاریخی باارزش ترکیه حفظ کرده و امروز، به عنوان یادگاری زنده از شکوه اورارتوها، در میان جاذبه‌های گردشگری وان می‌درخشد.

کتیبه خشایارشا در قلعه وان؛ شاهکار هخامنشی در شرق ترکیه

یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی قلعه وان (Van Castle)، کتیبه خشایارشا است که به دوران قرن پنجم پیش از میلاد تعلق دارد. این کتیبه با شکوه بر روی بخشی صاف شده از صخره‌ای در نزدیکی قلعه و در سمت جنوبی قلعه وان حک شده است، حدود ۲۰ متر بالاتر از سطح زمین قرار دارد و از نظر تاریخی اهمیت فراوانی دارد.

جایگاه این کتیبه در زمان داریوش بزرگ، پدر خشایارشا هخامنشی، آماده شده بود، اما داریوش نتوانست آن را تکمیل کند. خشایارشا پس از رسیدن به سلطنت، دستور داد کتیبه ساخته شود و در متن آن به این نکته اشاره شد که: داریوش، پدر او، به لطف اهورامزدا کارهای خوبی انجام داده و طاقچه‌ای حفر کرده است، اما خود کتیبه‌ای نساخته بود، بنابراین خشایارشا مسئولیت ساخت آن را بر عهده گرفت.

این کتیبه سه‌زبانه قلعه وان شامل سه ستون و هر ستون دارای ۲۷ خط است و به زبان‌های فارسی باستان، بابلی و ایلامی نوشته شده است. اهمیت این کتیبه تنها محدود به محتوای تاریخی آن نیست؛ بلکه نقش بسزایی در رمزگشایی خط قدیم فارسی داشت. در اواسط قرن نوزدهم، اوژن برنوف توانست با استفاده از این کتیبه، بخش قابل توجهی از اسرار زبان باستانی فارسی را کشف کند.

امروزه، کتیبه خشایارشا در قلعه وان ترکیه نه تنها ارزش تاریخی و باستان‌شناسی دارد، بلکه یکی از نمادهای تعامل فرهنگی و تاریخی بین ایران باستان و تمدن‌های منطقه شرق ترکیه به شمار می‌رود و بازدید از آن برای علاقه‌مندان به تاریخ هخامنشیان تجربه‌ای منحصر‌به‌فرد محسوب می‌شود.

معماری قلعه وان؛ شاهکار مهندسی و هنر اورارتویی در شرق ترکیه

قلعه وان (Van Castle) نمونه‌ای برجسته از معماری باستانی اورارتو است که با ترکیبی از مصالح و تکنیک‌های ساخت‌و‌ساز متفاوت ساخته شده است. دیوارهای بخش پایین قلعه از سنگ بازالت بدون ملات شکل گرفته‌اند و بخش‌های بالاتر با استفاده از آجرهای خشتی ساخته شده‌اند. این سبک ترکیبی، نه تنها استحکام ساختار را تضمین می‌کند، بلکه نشان‌دهنده مهارت مهندسی و معماری پادشاهی اورارتو در کنترل منطقه و ایجاد یک مرکز حکومتی و سلطنتی است.

در این قلعه تاریخی، مجموعه‌ای از آثار سلطنتی و حکومتی به چشم می‌خورد؛ از جمله دیوارها و پی‌های مستحکم، کف‌های تراشیده شده از بستر سنگ، اتاق پادشاهان، زیارتگاه‌های فضای باز، سالنامه‌های سلطنتی حک شده بر روی سنگ‌ها، ستون‌های کتیبه‌دار و کتیبه‌های ساختمانی. این عناصر، قلعه وان ترکیه را به نمونه‌ای کامل از یک ساختار دولتی بزرگ و پیشرفته در دوران باستان تبدیل کرده‌اند.

دیوارهای عظیم قلعه بر روی تراس‌های سنگی پله‌ای قرار دارند که سبک ویژه معماری اورارتویی را به نمایش می‌گذارند. برج سردور (Sardur Burç)، واقع در نوک غربی قلعه، نخستین ساختمان ساخته شده و توسط ساردوری اول، بنیان‌گذار پادشاهی اورارتو، طراحی شده است. ابعاد این برج ۴۷ در ۱۳ متر و ارتفاع آن حدود ۴ متر است.

قلعه داخلی در بالاترین نقطه، شامل مجموعه‌ای از کاخ‌ها و معابد است که با دیوارهایی به ارتفاع ۱۰ متر احاطه شده‌اند و ورودی آن از سمت غرب قرار دارد. کاخ جدید و بخش‌های اطراف آن، ویژگی‌های اصلی معماری و زیرساخت‌های اورارتویی را نشان می‌دهند، شامل اتاق‌های انباری، سکوها و سیستم زهکشی پیشرفته.

در نمای جنوبی قلعه، هشت مقبره سنگی قرار دارد که معماری آن‌ها دلیل شهرت معماران اورارتویی در منطقه شرق است. برخی از این مقبره‌ها چند اتاقه بوده و ارتفاع اتاق‌ها تا ۹ متر و مساحت آن‌ها تا ۲۰۰ متر مربع می‌رسد. ایجاد این مقبره‌ها با طراحی منظم و متقارن، نشان‌دهنده تسلط کامل بر ریاضیات و اصول مهندسی معماری باستان است.

قلعه تاریخی وان امروزه نه تنها یک اثر باستانی ارزشمند، بلکه یک شاهکار معماری اورارتویی و نمادی از مهارت و نوآوری مهندسان شرق باستان به شمار می‌رود.

بخش‌های مختلف قلعه وان؛ ترکیبی از تاریخ و معماری اورارتویی

قلعه وان (Van Castle) به سه بخش اصلی تقسیم شده است که مسیر خروجی آن از سمت غرب به شرق با شیب ملایم امتداد دارد. هر بخش از قلعه دارای ویژگی‌ها و کارکردهای خاص خود است و بازدیدکنندگان را با ابعاد مختلف زندگی و فعالیت‌های پادشاهی اورارتو آشنا می‌کند.

یکی از مهم‌ترین بخش‌های قلعه، اصطبل سلطنتی است که با ابعاد ۲۰ متر طول، ۹ متر عرض و ۲.۵ متر ارتفاع در دل سنگ تراشیده شده و محل نگهداری دام‌هایی بوده که برای قربانی به خدایان اورارتو استفاده می‌شد. این بخش، نمونه‌ای از معماری کاربردی و مذهبی قلعه به شمار می‌رود.

در کنار اصطبل، قلعه تاریخی وان ترکیه شامل آرامگاه‌های سنگی ساردوری دوم، مجسمه منوآ، معبد روباز مادر و دختر و برج ساردور است که هر کدام نمایانگر بخش‌های مختلف فرهنگی و تاریخی قلعه هستند. این سازه‌ها نشان می‌دهند که قلعه نه تنها یک مرکز نظامی، بلکه محلی برای فعالیت‌های مذهبی و اجتماعی بوده است.

در دوران باستان، صخره قلعه وان مستقیماً به دریاچه وان متصل بود و دارای اسکله‌ای با نام برج مادیر بود که ارتباط با مسیرهای آبی را فراهم می‌کرد. داخل قلعه، ساختارهای دفاعی شامل دیوارهای مستحکم، اتاق‌های سنگی، مقبره‌های منظم، پله‌های تراشیده شده و مخزن آب زیرزمینی دیده می‌شوند.

این تقسیم‌بندی و طراحی دقیق، قلعه وان را به نمونه‌ای بی‌نظیر از مهندسی و معماری اورارتویی تبدیل کرده و ارزش تاریخی و گردشگری آن را دوچندان کرده است. بازدید از این قلعه، تجربه‌ای منحصربه‌فرد از تلاقی تاریخ، معماری و فرهنگ شرق ترکیه برای علاقه‌مندان به آثار باستانی به ارمغان می‌آورد.

جاهای دیدنی نزدیک قلعه وان؛ تجربه‌ای کامل از تاریخ، فرهنگ و طبیعت وان

اگر به بازدید از قلعه وان (Van Castle) می‌روید، حتماً ارزش دارد که از جاهای دیدنی وان ترکیه نیز دیدن کنید تا تجربه‌ای جامع از تاریخ، فرهنگ و طبیعت شرق ترکیه داشته باشید. یکی از مهم‌ترین این مکان‌ها، موزه وان (Van Müzesi) است که در بهار سال ۲۰۲۰ افتتاح شد. این موزه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین موزه‌های باستان‌شناسی ترکیه، فرصتی بی‌نظیر برای آشنایی با تمدن اورارتو و پادشاهی وان فراهم می‌کند. مجموعه‌های این موزه به تاریخ، مردم‌شناسی و باستان‌شناسی کل استان وان اختصاص یافته و تمرکز ویژه‌ای بر فرهنگ و هنر اورارتویی دارد.

پیشنهاد می‌شود پیش از بازدید از قلعه، ابتدا از این موزه دیدن کنید؛ زیرا موزه وان درست در پایین تپه قلعه واقع شده و با ارائه مدل‌هایی از قلعه‌های نزدیک مانند آیانیس و چاوش‌تپه، حکاکی‌های خدایان اورارتو و مجموعه‌های آیینی و هنری، بازدیدکنندگان را با جنبه‌های مختلف زندگی اورارتویی از جمله معماری، لباس، غذا، نوشتار و سلاح‌ها آشنا می‌سازد.

یکی دیگر از جاذبه‌های نزدیک، خانه گربه‌های وان (Van Kedi Villası) است؛ جایی که می‌توانید با گربه‌های معروف وان با بدن سفید و چشم‌های رنگ متفاوت از نزدیک آشنا شوید. این مرکز ۱۲ کیلومتر از قلعه فاصله دارد و با خودرو تنها ۱۹ دقیقه طول می‌کشد. اگر عاشق حیوانات و به ویژه گربه‌ها هستید، بازدید از این خانه یکی از نقاط برجسته سفر شما به وان خواهد بود.

اسکله دریاچه وان (Van İskele Sahili) نیز مکانی ایده‌آل برای قدم زدن و لذت بردن از مناظر طبیعی در کنار دریاچه وان است. در این اسکله امکاناتی مانند رستوران، کافه، فروشگاه‌های محلی و پارک تفریحی برای بازدیدکنندگان فراهم شده است. فاصله این اسکله تا قلعه وان تنها ۴ کیلومتر است و با ماشین حدود ۸ دقیقه طول می‌کشد.

از دیگر جاذبه‌های تاریخی نزدیک، مسجد کایا چلبی (Kaya Çelebi Cami) است که در میان ویرانه‌های شهر قدیمی وان و نزدیک دیوارهای جنوبی آن واقع شده است. این مسجد مکعبی شکل با گنبد، دیوارهایی از سنگ‌های تراشیده شده قرمز و سفید دارد و ایوانی با پنج دهانه گنبددار در ضلع شمالی آن قرار گرفته است. مناره استوانه‌ای مسجد در گوشه شمال شرقی واقع شده و توسط کایا چلبی‌زاده کوچی بی در سال ۱۶۶۰ میلادی ساخته شده است. فاصله این مسجد تاریخی تا قلعه وان تنها ۲ کیلومتر است و بازدید از آن می‌تواند سفری کوتاه و ارزشمند در مسیر گردشگری شما باشد.

در مجموع، بازدید از موزه وان، خانه گربه‌های وان، اسکله دریاچه وان و مسجد کایا چلبی همراه با قلعه وان ترکیه، تجربه‌ای کامل از ترکیب تاریخ، فرهنگ، معماری و طبیعت شرق ترکیه را برای گردشگران فراهم می‌کند و سفر به وان را به خاطره‌ای فراموش‌نشدنی تبدیل می‌کند.

  راهنمای سفر زمینی به وان ، تجربه‌ای راحت، ارزان و خاطره‌انگیز

اقامت و توصیه‌های بازدید از قلعه وان ترکیه

در نزدیکی قلعه وان (Van Castle) و به‌ویژه در مرکز شهر وان، گزینه‌های اقامتی متنوعی برای گردشگران فراهم شده است. برخی از هتل‌های نزدیک قلعه وان شامل هتل کنفوریم با فاصله ۳.۴ کیلومتر، هتل توپراک با فاصله ۴.۷ کیلومتر، هتل دبل‌تری بای هیلتون وان با فاصله ۴.۸ کیلومتر و دیمت پارک با فاصله ۵.۴ کیلومتر هستند. این هتل‌ها امکانات مناسبی برای استراحت پس از بازدید از قلعه و دیگر جاذبه‌های گردشگری وان ارائه می‌دهند.

برای بازدید از قلعه، رعایت چند نکته ضروری است. به دلیل ناهمواری مسیر و صخره‌ای بودن مسیر قلعه وان، پوشیدن کفش مناسب پیاده‌روی الزامی است. همراه داشتن آب و تنقلات نیز توصیه می‌شود تا تجربه‌ای راحت و بدون مشکل داشته باشید. یکی از جذابیت‌های خاص قلعه، منظره غروب آفتاب بر روی دریاچه وان است؛ بنابراین بهتر است زمان بازدید خود را طوری برنامه‌ریزی کنید که هنگام غروب در قلعه حضور داشته باشید.

از دیگر نکات مهم، محدودیت تابلوهای راهنمایی در محوطه قلعه است؛ در مواجهه با افراد ناشناس و پیشنهاد کمک، حتماً از آنها کارت شناسایی بخواهید تا از امنیت خود مطمئن شوید. پیشنهاد دیگر این است که قبل از بازدید از قلعه تاریخی وان ترکیه، ابتدا از موزه وان دیدن کنید تا با تاریخچه قلعه و تمدن اورارتو آشنا شوید و اطلاعات مفیدی درباره ساختار و اهمیت آن کسب نمایید.

همچنین برای کسانی که با خودرو شخصی به قلعه سفر می‌کنند، پارکینگ اختصاصی در محوطه قلعه وان فراهم شده است. این تسهیلات، دسترسی راحت و تجربه‌ای کامل از بازدید قلعه وان و مناطق اطراف آن را برای گردشگران تضمین می‌کند و اقامت در نزدیکی قلعه را به بخشی راحت و لذت‌بخش از سفر به شرق ترکیه تبدیل می‌کند.

سوالات پر تکرار شما درباره بازدید از قلعه وان

قلعه وان کجاست؟

قلعه وان در استان وان ترکیه، بر فراز صخره‌ای مشرف به دریاچه وان و حدود ۵ کیلومتر از مرکز شهر وان فاصله دارد.

بهترین زمان برای بازدید از قلعه وان چه زمانی است؟

بهار و پاییز با آب‌وهوای معتدل بهترین فصل‌ها برای بازدید هستند، هرچند تابستان و زمستان نیز تجربه‌های متفاوتی ارائه می‌دهند.

هزینه بازدید از قلعه وان چقدر است؟

ورودی قلعه وان در حال حاضر رایگان است و بازدیدکنندگان می‌توانند بدون پرداخت هزینه از آن دیدن کنند.

چه جاهای دیدنی نزدیک قلعه وان وجود دارد؟

موزه وان، خانه گربه‌های وان، اسکله دریاچه وان و مسجد کایا چلبی از مهم‌ترین جاذبه‌های نزدیک قلعه وان هستند.